Απάντηση στον Γερμανό υπουργό Οικονομικών Βόλφανγκ Σόιμπλε έδωσαν οι Έλληνες εφοπλιστές μέσω του περιοδικού Crash Απριλίου, ο οποίος τους στοχοποίησε ευθέως λέγοντας πως βρίσκονται στο απυρόβλητο της κυβέρνησης.
Το τελευταίο διάστημα, ανάμεσα σε όλα όσα έχουν γράψει τα ξένα μέσα κατά της Ελλάδος και όσα έχουν πει διάφοροι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι. Αυτή που έκανε τη μεγαλύτερη αίσθηση ήταν του κ. Σόιμπλε, του Γερμανού υπουργού Οικονομικών, ο οποίος ευθέως είπε ότι η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να φορολογήσει τους εφοπλιστές ώστε να μην έχει ανάγκη επιπλέον δανεισμό.
Το CRASH έκανε μια ενδελεχή έρευνα για να διαπιστώσει εάν πράγματι αυτό που είπε ο κ. Σόιμπλε είναι αληθές αλλά και γιατί στοχοποίησε τον ελληνικό εφοπλισμό.
Η πραγματικότητα, λοιπόν, είναι ότι οι Έλληνες εφοπλιστές και η ελληνική ναυτιλία όχι μόνο καταβάλλουν στο Δημόσιο όσα τους αναλογούν, αλλά και αποτελούν έναν από τους βασικούς πυλώνες της εθνικής οικονομίας.
Η επίκληση, όμως, του κ. Σόιμπλε δεν ήταν τυχαία. Αποτελεί μέρος της προσπάθειας της γερμανικής ηγεσίας να προκαλέσει ρήγμα στις σχέσεις της ελληνικής πολιτείας και του εφοπλισμού, καθώς οι Γερμανοί, των οποίων η εμπορική ναυτιλία φθίνει σε αριθμό πλοίων και χωρητικότητα, κάνουν τα αδύνατα δυνατά για να προσελκύσουν οι ίδιοι επιπλέον πλοία.
Είναι γνωστό ότι οι Γερμανοί, που κατηγορούν την Ελλάδα ότι «χαϊδεύει» τους εφοπλιστές, διαθέτουν ένα «παραδεισένιο» φορολογικό σύστημα για τη ναυτιλία με τεράστιες φοροαπαλλαγές και ελαφρύνσεις στους επενδυτές, ανάλογο με εκείνο που εφαρμόζουν η Ιρλανδία, η Ιταλία, το Βέλγιο και η Μάλτα.
Αντίθετα, οι Γερμανοί παρέχουν και κίνητρα και επιδοτήσεις στους εφοπλιστές που έχουν τη γερμανική σημαία, τα οποία τα είχε νομοθετήσει ο κ. Σόιμπλε μέσω συνεταιρισμών περιορισμένης ευθύνης. Αξίζει να σημειωθεί ότι μόνο το 2007 τα περίφημα KG Funds άντλησαν 10 δισ. δολ.
Εφοπλιστικοί κύκλοι, μάλιστα, λένε χαρακτηριστικά ότι «ο Σόιμπλε μισεί την ελληνική ναυτιλία επειδή ο ίδιος δεν μπόρεσε να στηρίξει τη γερμανική, παρά τα όσα έχει κάνει μέχρι τώρα». Οι ίδιοι υποστηρίζουν πως αυτό που «καίει» τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών είναι ότι μεγάλο μέρος του στόλου που προσπάθησε να χτίσει η Γερμανία αγοράστηκε από τους Έλληνες, τους οποίους σήμερα κατηγορεί. «Κι αυτό, παρ” όλο που η Γερμανία έχει δημιουργήσει το καλύτερο φορολογικό πλαίσιο στην Ευρώπη για τη ναυτιλία» επισημαίνουν οι ίδιοι κύκλοι.
Ένα από τα… κόλπα της Γερμανίας είναι και ο θεσμός του λίζινγκ άουτ. Οι Γερμανοί μπορούν να επενδύουν στα πλοία χωρίς να πληρώνουν φόρο και να τα εκμεταλλεύονται άλλοι, κάτι που στην Ελλάδα απαγορεύεται. Όταν, εξάλλου, η Γερμανία προσπάθησε να επιβάλει επιπλέον φορολογία, οι αντιδράσεις ήταν εντονότατες και οι Γερμανοί εφοπλιστές απείλησαν να αλλάξουν σημαία.
Η αιτία της επίθεσης Σόιμπλε
Πάντως, οι Έλληνες εφοπλιστές υποστηρίζουν ότι εάν το φορολογικό σύστημα που διέπει τον ελληνικό εφοπλισμό ήταν τόσο καλό, οι Γερμανοί εφοπλιστές θα έρχονταν στην Ελλάδα και δεν θα πήγαιναν στην Κύπρο, στην Ιρλανδία, στην Αγγλία και το Ντουμπάι. «Η ελληνική ναυτιλία είναι η πρώτη δύναμη στον κόσμο. Γι’ αυτό και απώτερος στόχος της Γερμανίας είναι να πάψει η χώρα να διαθέτει το τεράστιο όπλο της πρώτης ναυτιλιακής δύναμης στην ΕΕ» επισημαίνουν οι ίδιοι.
Η κριτική που ασκείται, λοιπόν, εναντίον της φορολογικής μεταχείρισης της ελληνόκτητης ναυτιλίας από το ελληνικό κράτος είναι κακοπροαίρετη και μη
τεκμηριωμένη. Εάν κανείς συγκρίνει τα φορολογικά συστήματα όλων των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποδεικνύεται ότι όλα ακολουθούν ανάλογη ειδική μεταχείριση της ναυτιλίας τους προκειμένου να κρατήσουν τα οφέλη για τις εθνικές οικονομίες τους, αλλά και για το σύνολο της Ευρώπης.
Μην ξεχνάμε ότι στο σημερινό παγκοσμιοποιημένο οικονομικό περιβάλλον έχουν προστεθεί νέες δυνάμεις από τρίτες χώρες -όπως Κίνα, Ρωσία, Ινδία- που με ανταγωνιστικές τιμές προσπαθούν να εισβάλουν δυναμικά στον χώρο της ναυτιλίας. Θα πρέπει να σημειωθεί, εξάλλου, ότι το ελληνικό μοντέλο του φόρου χωρητικότητας των πλοίων, το οποίο ελέγχθηκε και εγκρίθηκε κατά την ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ακολουθήθηκε από όλα σχεδόν τα κράτη της ΕΕ και μάλιστα στα περισσότερα από αυτά με ακόμα πιο ευνοϊκή δομή. Αντίστοιχο, εξάλλου, σύστημα έχει και η Γερμανία, όπου παρέχει τη δυνατότητα σε ναυτιλιακές εταιρείες να φορολογηθούν βάσει του συστήματος φόρου χωρητικότητας αντί της υπαγωγής τους στον αντίστοιχο γερμανικό Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος. Συγκεκριμένα, με την υπαγωγή στο σύστημα φόρου χωρητικότητας οι γερμανικές ναυτιλιακές εταιρείες ή οι πλοιοκτήτριες εταιρείες με γερμανική σημαία απαλλάσσουν τα κέρδη που προκύπτουν από τις επιλέξιμες δραστηριότητες των πλοιοκτητριών εταιρειών, αφού ο φόρος χωρητικότητας εξαντλεί την εταιρική φορολογική υποχρέωση της ναυτιλιακής εταιρείας.
Αντίθετα με τις υπόλοιπες χώρες, η Ελλάδα έχει επιβάλει, εκτός από τον φόρο στους Έλληνες πλοιοκτήτες, την υποχρεωτική απασχόληση Ελλήνων ναυτικών στα πλοία με ελληνική σημαία. Οι Έλληνες, όμως, πλοιοκτήτες απασχολούν και σε πλοία υπό τρίτες σημαίες Έλληνες ναυτικούς λόγω της εμπιστοσύνης που υπάρχει στην ελληνική ναυτοσύνη και τεχνογνωσία, παρ’ ότι καθιστούν τα λειτουργικά τους έξοδα υψηλότερα σε σχέση με άλλα κοινοτικά νηολόγια. Εδώ πρέπει να επισημανθεί ότι το λειτουργικό κόστος παίζει καθοριστικό ρόλο στην ανταγωνιστικότητα του στόλου μιας χώρας προκειμένου να καρπώνεται τα οφέλη του παραγωγικού αυτού πυλώνα.
Ο επαναπατρισμός και η πρωτιά
Να πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Η ελληνόκτητη ναυτιλία βρίσκεται, τις τελευταίες δεκαετίες, στην πρώτη θέση της διεθνούς κατάταξης με περίπου 4.000 πλοία, ενώ το ελληνικό νηολόγιο στις πρώτες θέσεις των σημαιών εντός της ΕΕ. Αυτό συνέβη γιατί μετά το 1975 όπου μπήκε το θεσμικό πλαίσιο με συνταγματική κατοχύρωση βάσει του νόμου 27/1975, ο ελληνικός εφοπλισμός ένιωσε νομική βεβαιότητα και ασφάλεια με αποτέλεσμα, παρ” ότι είχε αναπτυχθεί και γιγαντωθεί εκτός των ελληνικών συνόρων, π.χ. στο Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη, να επαναπατρισθεί με εγγραφή των ελληνόκτητων πλοίων στο ελληνικό νηολόγιο και με τη διαχείριση να γίνεται από την Ελλάδα. Αυτός ο επαναπατρισμός δεν ήταν αμελητέος, καθώς προσέφερε στη χώρα πολύπλευρα οφέλη οικονομικής, κοινωνικής και στρατηγικής σημασίας. Σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες, η ελληνόκτητη ναυτιλία αντιπροσωπεύει πάνω από το 7% του ΑΕΠ, προσφέρει χιλιάδες θέσεις εργασίας, ενώ ο εφοπλισμός και συνολικά η ναυτιλία επενδύουν και σε άλλους τομείς της ελληνικής οικονομίας. Χαρακτηριστικά, το 2009 ο ελληνικός εφοπλισμός είχε επενδύσει σε ακίνητα, όπως αποκαλύπτουν στοιχεία της Τράπέζας της Ελλάδος, πάνω από 1,5 δισ. ευρώ.
Παράλληλα, είναι και αξιοσημείωτο το κοινωνικό έργο μέσω ευαγών ιδρυμάτων, πολιτιστικών οργανισμών, μουσείων και δωρεών. Είναι φυσικό, λοιπόν, η ελληνόκτητη ναυτιλία να βρίσκεται στο στόχαστρο των προσκλήσεων από άλλα κράτη, προκειμένου να εγκαταστήσει τη διαχείριση των πλοίων της εκεί και να καρπωθούν οι χώρες αυτές τα παράγωγα οικονομικά οφέλη.
Η ευρωπαϊκή ναυτιλία αποτελεί το 43% της παγκόσμιας ναυτιλίας, ενώ η Ελλάδα κατέχει το 47% της ευρωπαϊκής. Οι Έλληνες εφοπλιστές, όπως επισημαίνουν κύκλοι πολύ κοντά στον πρόεδρο της Ένωσης Θεόδωρο Βενιάμη, πιστεύουν ότι, παρά τα όσα λέει ο κ. Σόιμπλε, η ελληνική κυβέρνηση δεν θα πέσει στην παγίδα να έρθει αντιμέτωπη με την ελληνική ναυτιλία, γιατί τότε η χώρα θα κινδυνεύσει να χάσει τον πρώτο παραγωγικό πυλώνα της προς όφελος άλλων κρατών με ανταγωνιστική ναυτιλία. Παράλληλα, όμως, επισημαίνουν ότι και ο κ. Σόιμπλε κάνει λάθος στην κριτική του γιατί η ελληνική ναυτιλία αποτελεί τμήμα της ευρωπαϊκής και εάν στραφεί σε άλλες χώρες εκτός Ευρώπης, η απώλεια θα είναι σημαντική. Επομένως, η ελληνόκτητη ναυτιλία, ως εθνικό κεφάλαιο, πρέπει να παραμείνει στο ίδιο θεσμικό πλαίσιο προκειμένου να μη στερηθεί η Ελλάδα και η Ευρώπη τον παραγωγικό αυτό πυλώνα και τα συνακόλουθα οφέλη του, ιδιαίτερα στην κρίσιμη οικονομική συγκυρία που διανύουμε.
Εξάλλου, η ελληνική ναυτιλία είναι ο μοναδικός τομέας της οικονομίας μας που δεν έχει κανένα «άνοιγμα» ούτε «κόκκινα» δάνεια προς τις ελληνικές τράπεζες. Το μεγαλύτερο μέρος χρηματοδότησής της το αντλεί από τράπεζες του εξωτερικού, ενώ όσα δάνεια έχουν ληφθεί από ελληνικές τράπεζες, όπως πιστοποιούν οι ίδιες, αποπληρώνονται κανονικά. Αντίθετα, οι γερμανικές τράπεζες μόνο το 2004 είχαν χορηγήσει προς τους πλοιοκτήτες της χώρας τους πάνω από 100 δισ.
Οι Έλληνες πλοιοκτήτες, πάντως, όπως αναφέρουν κύκλοι προσκείμενοι στον πρόεδρο της Ένωσης Ελλήνων εφοπλιστών Θεόδωρο Βενιάμη, δεν πτοούνται από την κακόβουλη κριτική που δέχονται και επισημαίνουν ότι θα εξακολουθούν να στηρίζουν την ελληνική οικονομία με όλες τους τις δυνάμεις. Σε συνομιλία, μάλιστα, που είχε το CRASH μαζί τους, ανέφεραν αποκλειστικά ότι ήδη έχουν προτείνει προς την ελληνική πολιτεία αλλά και στους ναυτικούς συνδικαλιστικούς φορείς πρόταση, που αν γίνει αποδεκτή, θα δώσει ανάσα σε δεκάδες χιλιάδες νέους άνεργους αλλά και στην ελληνική οικονομία συνολικά. Συγκεκριμένα, έχουν προτείνει να τους επιτραπεί να κάνουν ατομικές συμβάσεις στα πληρώματα με βάση όμως τη διεθνή σύμβαση. Εάν, πράγματι, αλλάξει το σημερινό πλαίσιο και γίνει αποδεκτή η πρότασή τους, τα ελληνικά καράβια θα γεμίσουν με ελληνικά πληρώματα όλων των ειδικοτήτων που σημαίνει ότι θα μπορούσαν να απασχοληθούν στην ελληνική ναυτιλία πάνω από 100.000 εργαζόμενοι. Χαρακτηριστικά, πολλοί Έλληνες εφοπλιστές λένε ότι «εμείς θα θέλαμε και προτιμάμε να έχουμε ελληνικά πληρώματα γιατί θέλουμε να ξαναφέρουμε τη ναυτοσύνη στην Ελλάδα, χωρίς βέβαια αυτό να αποτελέσει μειονέκτημα στην ανταγωνιστικότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών μας».
Φυσικά, για να γίνει πράξη η πρόταση των Ελλήνων εφοπλιστών, πρέπει κυβέρνηση και συνδικάτα να υπερβούν τις ιδεολογικές αγκυλώσεις τους και να δουν την πρόταση ως σωσίβιο για την ελληνική οικονομία, αφού θα αποτελέσει και αιμοδοσία για δεκάδες χιλιάδες οικογένειες βγάζοντάς τες από την ανέχεια και τη φτώχεια, καθώς θα δώσει δουλειά σε κάποιο άνεργο μέλος τους, ενώ θα έφερνε και «ζεστό» χρήμα στην αγορά.
